του Διαμαντή Σεϊτανίδη
Η δημόσια παρουσία του Παντελή Γρετζελιά στην πόλη, από τότε που έγινε δήμαρχος μέχρι τις μέρες μας, θυμίζει τη γνωστή ταινία “Η μέρα της Μαρμότας”. Ο πρώην δήμαρχος κινείται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, κι όμως ορισμένοι εύπιστοι -ανάμεσά τους και φίλοι μου- πίστεψαν ότι τώρα, στα γεράματα, ο Παντελής Γρετζελιάς, λέει, “άλλαξε”.
Αν είναι δυνατόν!
Πότε αρχίζει, όμως, η γρετζελική “Μέρα της Μαρμότας”;
Αγνωμοσύνη και λάσπη
Θυμάμαι όταν εξελέγη δήμαρχος (στην πρώτη τετραετία) με τη τεράστια βοήθεια του Σάββα Σταματιάδη, πόσο γρήγορα ξέχασε τη βοήθεια του γηραιού κομμουνιστή προκατόχου του κι άρχισε τον πόλεμο εναντίον του. Ο Σάββας Σταματιάδης τη δεύτερη Κυριακή, όταν αναμετρώνταν οι Γρετζελιάς και Μπόβος, πήρε από το χέρι τον Παντελή Γρετζελιά και προσωπικά τον έμπασε μέσα σε πολλά σπίτια αριστερών, που δίσταζαν τότε να ψηφίσουν τον επίσημο υποψήφιο του ΠΑΣΟΚ. Ο Γρετζελιάς ανησυχούσε ότι μπορεί να έχανε από τον δημοφιλή και με πολλές και διακομματικές φιλίες σε όλη την πόλη Μπάμπη Μπόβο, αλλά η εμφανής στήριξη του Σταματιάδη συνέβαλε καθοριστικά στη νίκη Γρετζελιά.
Κι όμως: Ήδη από την πρώτη του θητεία, ο Γρετζελιάς δεν έκανε απλώς στην άκρη τον Σταματιάδη. Ουσιαστικά επιχείρησε να του "φορτώσει" όλα τα δεινά του δήμου, από την οικονομική του κατάσταση έως τις όποιες ελλείψεις υπήρχαν στις γειτονιές, και άλλα πολλά... Ο Σάββας, είχε πικραθεί πολύ τότε, αλλά περήφανος καθώς ήταν, δεν άφησε αυτά τα συναισθήματα να βγουν στη "ρούγα" της πόλης.
"Λουδοβίκεια" δημαρχία
Να πούμε για τις διώξεις δημοσιογράφων; Ούτε που θυμάμαι πόσες φορές με είχε αποβάλει από την αίθουσα του δημοτικού συμβουλίου -κανονικά αυτά είναι δουλειά του προέδρου του σώματος, αλλά επί Γρετζελιά δεν υπήρχε τίποτα και κανένας εκτός του ιδίου- με απρεπείς χαρακτηρισμούς και προσβολές.
Μέχρι και την αστυνομία είχε επιχειρήσει να φέρει μέσα στο δημοτικό συμβούλιο για να με βγάλει έξω (πάντα απέναντι στην εξουσία εγώ, από τότε), επειδή του ασκούσα κριτική. "Τα Πράγματα" που εξέδιδα τότε και πήγαιναν κάθε μήνα σε 5000 σπίτια, έκαναν γνωστά τα "έργα και ημέρες" του δημάρχου Γρετζελιά, ιδιαίτερα μέσα από τις ευθυμογραφικές στήλες. Όλη η πόλη τότε μιλούσε σκωπτικά για τον "Γλεντζέ Ελιά", αλλά στις εκλογές του 1994 η πολυδιάσπαση των αντιπάλων του, ιδιαίτερα της κεντροδεξιάς, ούτε στον Σταματιάδη έδωσαν την ευκαιρία να πάρει τη ρεβάνς, ούτε πρόσφεραν στο εκλογικό σώμα μια πειστική εναλλακτική λύση.
Η 12ετής δημαρχιακή θητεία Γρετζελιά έμεινε στην πόλη ως μια περίοδος έντονου αυταρχισμού, έντονου κομματισμού, μια προσωποπαγής "Λουδοβίκεια" διοίκηση όπου τις αποφάσεις τις έπαιρνε μόνος του ο ίδιος ο Γρετζελιάς, χωρίς να δίνει λόγο σε κανέναν -στηριγμένος και σε ισχυρούς δεσμούς με πανίσχυρους τότε υπουργούς του ΠΑΣΟΚ όπως ο Λαλιώτης, η Παπανδρέου κλπ, ενώ η υπόλοιπη διοίκηση, απλώς επικύρωνε τις αποφάσεις του αρχηγού της. Για την ιστορία να σημειώσω εδώ ότι κατά καιρούς κοντά στον Γρετζελιά βρέθηκαν και σημαντικοί συμπολίτες μας όπως ο γιατρός Θανάσης Αποστολόπουλος, ο Γ. Μαρκοπουλιώτης, η Ρούλα Κοσμά, η Καίτη Παπανίκα κλπ
Η κοινωνία ξεσηκώνεται εναντίον του
Όλο αυτό το όζον σκηνικό οδήγησε σε πανφιλαδελφειώτικη συσπείρωση δεξιών, αριστερών ακόμα και διαφωνούντων ΠΑΣΟΚων το 2002 με σκοπό τον τερματισμό της δημαρχίας Γρετζελιά. Ο Νίκος Αδαμόπουλος ήταν η τελική επιλογή έκφρασης αυτού του ετερόκλητου, στην πραγματικότητα, αλλά ευρέως σχήματος, στο οποίο πλειοψηφία ήταν οι κεντροδεξιοί πολίτες που στρατεύτηκαν εκεί, αλλά τον καταλυτικό ρόλο έπαιζε ένας πατεντάτος αριστερός, ο Νίκος Κασίμης, ο οποιος όχι μόνο κατάφερε να συμβιώσει με τους ιδεολογικούς του αντιπάλους, αλλά ουκ ολίγες φορές "έσωσε την παρτίδα" καθώς ο δήμαρχος της εποχής ήταν -και παραμένει- ένας πολύ γλυκός άνθρωπος, εξαίρετος γιατρός και αγιάτρετος Φιλαδελφειώτης, που ωστόσο δεν διέθετε την πολιτική εμπειρία να κυβερνήσει ένα καράβι μέσα στο οποίο υπήρχαν διαφορετικοί άνθρωποι, αντιτιθέμενων αντιλήψεων, αλληλοσυγκρουόμενων επιδιώξεων, αντιδιαμετρικων προοπτικών.
Εκείνη την περίοδο ο Παντελής Γρετζελιάς πίστευε ότι μπορεί να πάρει τη ρεβάνς σε προσωπικό επίπεδο. Κατέβηκε στις εκλογές του 2006, πέρασε τον Αδαμόπουλο, αλλά έχασε απολύτως φυσιολογικά από τον Σταύρο Κόντο. Η πόλη προχωρούσε, έχοντας αφήσει πίσω της την περίοδο Γρετζελιά, κάτι που ο ίδιος αρνιόταν -κι ακόμα αρνείται- να αποδεχθεί.
Η εμμονή της προσωπικής ρεβάνς
Ποτέ του, ωστόσο, δεν είχε εγκαταλείψει το όνειρο της προσωπικής του παλινόρθωσης. Μια προσωπικήρεβάνς από την πόλη που τον "άδειασε" το 2002, κι ίσως μια νέα περίοδος Λουδοβίκειας δημαρχίας. Έτσι, πριν από εννιάμισι χρόνια, το Νοέμβριο του 2010, ο Παντελής Γρετζελιάς, αφού διέγνωσε τότε ότι η δική του ανάδειξη ως διαδόχου του Αποστολάκη θα οδηγούσε πιθανότατα τον συνδυασμό σε ήττα στις επαναληπτικές εκλογές, όπως συνέβη το 2002 και το 2006, κατάφερε λόγω της πολιτικής του εμπειρίας να λανσάρει την Έφη Γαϊτανά – Αποστολάκη, χήρα του τότε αιφνιδίως θανόντα Γιώργου Αποστολάκη, στη θέση της επικεφαλής της Νέας Προοπτικής. Την ώρα που οι επίδοξοι μνηστήρες του Αποστολάκη, αιφνιδιασμένοι από τον ξαφνικό κι αδόκητο θάνατο του Γιώργου, το σκέπτονταν, αμφιέρρεπαν, δίσταζαν, ο Γρετζελιάς, σε μια κλειστή συνάντηση στον τότε “Κένταυρο” έριξε την ιδέα της πρότασης στη χήρα του Αποστολάκη.
Οι ανεπαρκείς φιλοδοξούντες να διαδεχθούν τον Αποστολάκη, βρήκαν καλή την ιδέα που απλώς ανέβαλε κάπως τα σχέδιά τους και τους βοηθούσε -νόμιζαν...- να αποφασίσουν και να ετοιμαστούν.
Πώς υπονόμευσε τη Γαϊτανά
Ωστόσο ο Γρετζελιάς, είχε έτοιμο το σχέδιο στο μυαλό τους: Άπειρη η Έφη, έμπειρος εκείνος, ουσιαστικά θα ήταν και πάλι ο de facto δήμαρχος, θα κυβερνούσε τηνπ όηλ από το παρασκήνιο. Το κόστος κάθε απόφασης θα φορτωνόταν η τότε δήμαρχος, τα οφέλη από την άσκηση εξουσίας θα τα προσποριζόταν ο ίδιος.
Θυμίζω εδώ, ένα "ιστορικό" πρωτοσέλιδο της εποχής, για το θέμα αυτό:
Τη συνέχεια, τη γνωρίζουμε όλοι. Στο πρώτο "όχι" της Έφης Γαϊτανά στις απίθανες αξιώσεις του Παντελή Γρετζελιά, ο αδίστακτος πρώην δήμαρχος πήρε την ομαδούλα του κι αποσκίρτησε από τη Νέα Προοπτική. Αλλά δεν αρκούσε αυτό. Ο Γρετζελιάς έκανε τότε τη σφοδρότερη, πιο ανυποχώρητη, παντελώς κακόπιστη κριτική στην Έφη Γαϊτανά, απαγορεύοντάς της, ουσιαστικά, να διοικήσει το δήμο, αφού δεν υπήρχε πλειοψηφία του συνδυασμού στο νέο δημοτικό συμβούλιο.
Η Έφη Γαϊτανά δεν είχε έναν "Κασίμη", όπως είχε ο Αδαμόπουλος, κι έτσι φυσιολογικά ήλθε η κατάρρευση στις εκλογές του 2014. Ο Γρετζελιάς από καιρό, όπως είπα, είχε κόψει κάθε επαφή με τη Γαϊτανά και αναζητούσε ένα άλλο πρόσωπο, να παίξει το ρόλο της Γαϊτανά, δηλαδή να παριστάνει αυτό τον/την δήμαρχο, και εκείνος να διοικεί από το παρασκήνιο.
Πώς συγκρούστηκε με την Αγαγιώτου
Για πολλούς λόγους που δεν είναι του παρόντος, το πρόσωπο αυτό το βρήκε στη Βάσω Αγαγιώτου.
Η Βάσω Αγαγιώτου δεν πήγε καλά στις εκλογές, ήλθε προτελευταία κι εξέλεξε μόλις δυο δημοτικούς συμβούλους, τον εαυτό της και το Νίκο Σιώρη, αλλά αρνήθηκε να παραιτηθεί ώστε να μπει ο Παντελής Γρετζελιάς -που δεν εξελέγη ούτε δημοτικός σύμβουλος για πρώτη φορά μετά το 1982. Άρχισε, τότε, για μια ακόμα φορά "Η Μέρα Της Μαρμότας" για τον Παντελή Γρετζελιά: Στράφηκε με πολλούς τρόπους, πολιτικούς και δυστυχώς προσωπικούς, εναντίον της Βάσως Αγαγιώτου, οδηγώντας την στην αποστασιοποίηση από τα κοινά της πόλης, όπως άλλωστε και λίγο νωρίτερα είχε οδηγήσει στον ίδιο δρόμο την Έφη Γαϊτανά.
Η Γαϊτανά εξυπηρέτησε τις επιδιώξεις Γρετζελιά, με το να δεχθεί να διαδεχθεί το συζυγό της, και το πλήρωσε ακριβά.
Η Αγαγιώτου εξυπηρέτησε τις επιδιώξεις Γρετζελιά με το να μετάσχει στην ομαδούλα που υπονόμευσε τη Γαϊτανά, αν και είχε εκλεγεί με το ψηφοδέλτιό της, και (η Αγαγιώτου) επίσης το πλήρωσε πολύ ακριβά, ίσως ακριβότερα από την Γαϊτανά.
Η μέρα της Μαρμότας, δηλαδή η επανάληψη συνεχώς του ίδιου σκηνικού, γύρω από τις επιδιώξεις του Παντελή Γρετζελιά και τον αφελή τρόπο που τον αντιμετωπίζουν οι γύρω του, συνεχιζόταν...
Ο Παντελής Γρετζελιάς κατάλαβε ότι με τους παρένθετους, δουλειά δεν κάνει.
Το προσωπείο του 2019
Αποφάσισε λοιπόν να ξαναμπεί μπροστά στις εκλογές του 2019.
Για να πάψει να απωθεί, όμως (την πολιτική του εμπειρία και την ευφυία του την αναγνωρίζω) φόρεσε επί πολλούς μήνες, ίσως και πάνω από χρόνο, το προσωπείο του ήρεμου, του ήπιου, του μειλίχιου... Το έπαιζε ""Νέστορας", άκουγε με συμπάθεια τον απέναντί του να του λέει τις απόψεις του, συνήθως χαμογελούσε και έκλεινε τη συζήτηση με ένα φιλικό κτύπημα στην πλάτη.
Στους πιο κοντινούς του, ζητούσε αντί για τους ίδιους, να του φέρουν ένα παιδί τους, ένα ανήψι τους, ένα γνωστό τους νέο παιδί, τέλος πάντων, ώστε και η σύνθεση του ψηφοδελτίου να αποπνέει φρεσκάδα -κατά το δυνατόν.
Καλλιέργησε με αυτά τα τερτίπια, αυτό που μου είπε στο τηλέφωνο μια φίλη μου από τα παλιά, γόνος παλαιάς και ιστορικής οικογένειας της Φιλαδέλφειας. "Γελάστηκα, Διαμαντή μου. Πίστευα ότι ο Γρετζελιάς έχει αλλάξει".
Φυσικά, η πόλη που δεν καταλαβαίνει από τερτίπια και από επιχειρήσεις προσωπικών ρεβάνς, προχωρεί μπροστά κι αφήνει πίσω της το παρελθόν της. Παρ' όλο το καλοστημένο σκηνικό, ο Γρετζελιάς δεν κατάφερε να μπει στον δεύτερο γύρο, όπου αναμετρήθηκαν οι Βούρος- Βασιλόπουλος.
Παρ' όλα αυτά, ξανάβαλε μπροστά Τη Μέρα Της Μαρμότας.
Η ευκαιριακή συμμαχία με το Βούρο, πίσω από την πλάτη της πόλης
Τώρα πρόσφερε στον Γιάννη Βούρο τους δημοτικούς του συμβούλους, με αντάλλαγμα οφίκια και μερίδιο στην άσκηση της τοπικής εξουσίας. Ο γιός του Χρήστος, που είχε πρωτοεμφανιστεί στα κοινά ως υποψήφιος τοπικός συμβουλος με τη Βάσω Αγαγιώτου, τώρα όχι μόνο εξελέγη πρώτος στον συνδυασμό -με τον ίδιο τρόπο που ο Χάρης Τομπούλογλου βγάζει πρώτα τα αδέλφια του στους δικούς του συνδυασμούς- αλλά ο μπαμπάς του τον επέβαλε και ως αντιδήμαρχο και μάλιστα Κοινωνικής Πολιτικής.
Μέρα της Μαρμότας και στις σχέσεις Βούρου- Γρετζελιά. Όπως ο άλλοτε δήμαρχος "πλακώθηκε" με τη Γαϊτανά, όπως "Σκοτώθηκε" με την Αγαγιώτου, έτσι έφτασε και το διαζύγιο με τον Βούρο. Μεσολάβησε, βέβαια, η παρέμβαση Θεοδωρικάκου, μετά την οποία ο Βούρος δεν τον είχε ανάγκη και γι αυτό, στην πρώτη του απαίτηση, τον έστειλε στο δημοτικό πυρ το εξώτερο. Κάτι ακούω για αξιώσεις Γρετζελιά έναντι του Βούρου που αφορούν και σε άλλο μέλος της οικογένειάς του, αλλά δεν γνωρίζω αν όντως ισχύει.
Τη συμμαχία, άλλωστε, την έστησαν οι Βούρος- Γρετζελιάς- Κωνσταντινίδης και -της προσκολλήσεως- Κοπελούσος, μόνο και μόνον για να μοιραστούν οφίκια και να απολαύσουν μαζί τα όποια οφέλη της εξουσίας. Ούτε πολιτικά προγράμματα είχαν, ούτε πίστεψαν ποτέ σε αυτά, ούτε οι δήθεν δεσμεύσεις τους ενώπιον των πολιτών τους εμπόδισαν να αλληλοκατηγορούνται με βαριά υποννοούμενα προεκλογικά, να τα βρουν πάνω από το βάζο με το μέλι μετεκλογικά, και να τα ξανασπάσουν. Κι όλα αυτά, μέσα σε ένα εξάμηνο...
Αυτό είναι το άθλιο δημοτικό κατεστημένο της πόλης, που την έχει καταδικάσει σε χρόνια καχεξία.
Αν αναρωτιέστε, λοιπόν, γιατί άλλες πόλεις (αχχχ ρε τυχεροί Περιστεριώτες) αναπτύσσονται κι η δική μας μένει στάσιμη, αναζητήστε την επί δεκαετίες πολιτική τακτική τουτ Παντελη Γρετζελιά, αλλά εντοπίστε κι εκείνους τους -κάμποσους- εύπιστους που κατά καιρούς τον πιστεύουν και τονστηρίζουν, νομίζοντας ότι αλήθεια είναι αυτό που φαίνεται στη ζωή.
Δεν είναι, παιδιά...
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ