Της Κατερίνας Τζαβάρα
Ενα αχαρτογράφητο πεδίο συνάντησε μπροστά του ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Κυριάκος Μητσοτάκης, στην πρώτη του επίσκεψη με αυτή την ιδιότητα στις Βρυξέλλες: τη στάση, τις διαθέσεις, τα συμφέροντα και τις συμμαχίες μέσα στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, τους Ευρωπαίους κεντροδεξιούς, μέλος των οποίων είναι και η ΝΔ.
Το ΕΛΚ αποτελεί το μεγαλύτερο κόμμα στην Ευρωπαϊκή Ενωση και συγχρόνως ένα μωσαϊκό επιδιώξεων, στάσεων, αντιλήψεων για τη φυσιογνωμία της Ευρώπης, τη θέση της Ελλάδας μέσα σε αυτήν, τον ρόλο που μπορεί να παίξει η Νέα Δημοκρατία και την προσωπικότητα του νέου αρχηγού της.
Το πρώτο συμπέρασμα στο οποίο καταλήγουν οι επιτελείς της Συγγρού από την επίσκεψη Μητσοτάκη στις Βρυξέλλες είναι ότι το ΕΛΚ είναι «κινούμενη άμμος», ότι δεν υπάρχουν σταθερές συμμαχίες και πως, κατά συνέπεια, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει πολλά περιθώρια να συνάψει γύρω από τις επιδιώξεις του ένα ισχυρό μπλοκ κρατών και ηγετών, που θα αποτελέσουν ίσως την πιο σημαντική βοήθεια στην ευρωπαϊκή αλλά και την εσωτερική πολιτική που σχεδιάζει να ασκήσει ως πρωθυπουργός.
Δύο «γραμμές»
Παγιωμένες συμμαχίες δεν υπάρχουν, υπάρχουν όμως κάποιες σταθερές στο εσωτερικό του ΕΛΚ: Τα κόμματα των κρατών-μελών που θεωρούνται «παλαιά» (πριν από το 2004) έχουν μια αντίληψη πιο κοντά σε εκείνη των Πατέρων της Ευρώπης, για το κοινό εγχείρημα των λαών της «γηραιάς ηπείρου». Εργάζονται για μια πραγματικά Ενωμένη Ευρώπη, στα καλά και στα δύσκολα, και μέσα σε αυτήν βλέπουν την Ελλάδα ως αναπόσπαστο μέλος και τη Νέα Δημοκρατία ως πολύτιμο και σταθερό σύμμαχο. Αυτό, βέβαια, τελεί υπό τον όρο της αμοιβαιότητας, δηλαδή έχουν ανάγκη να βλέπουν την ίδια συμπεριφορά από την εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση, ιδίως εάν είναι της ίδιας αντίληψης, δηλαδή από αυτές που έχουν ως κορμό τη ΝΔ.
Γι' αυτό ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέλεξε να παρουσιάσει μια πλατφόρμα τόνωσης της προσωπικής του αξιοπιστίας, καθώς έκανε σαφές στους συνομιλητές του, πρώτον, ότι δεν θα λέει άλλα στο εσωτερικό της χώρας και άλλα στις διεθνείς του συναντήσεις και, δεύτερον, ότι δεν στηρίζει τις κυβερνητικές επιλογές με το επιχείρημα των «δύο πλειοψηφιών», μιας για τα εύκολα και μιας για τα δύσκολα.
Αντίθετα, τα «νέα» κράτη που εισήλθαν με τη μεγάλη διεύρυνση τηρούν μια (κατά την έκφραση στενού συνεργάτη του κ. Μητσοτάκη) «μικρομέγαλη» στάση, θεωρούν δηλαδή ότι αυτά μπορούν να επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση, από την ώρα που τηρούν τις Συνθήκες και τις δικές τους συμβατικές υποχρεώσεις. Απότοκος αυτής της αντίληψης είναι η στάση των χωρών του Βίσενγκραντ για κλείσιμο των βορείων συνόρων της Ελλάδος, που αποδοκιμάστηκε στη Σύνοδο Κορυφής.
Ενα από τα λίγα πράγματα στα οποία συμφωνούν όλες «οι φυλές» του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος είναι ότι η «αντιμνημονιακή» περίοδος της Νέας Δημοκρατίας έπληξε σοβαρά την ευρωπαϊκή εικόνα της. «Τότε, όλοι ήταν εναντίον σας», μας λέει υψηλόβαθμος παράγοντας του ΕΛΚ. Κι ένας άλλος προσθέτει ότι χρειάζεται από τον νέο πρόεδρο της ΝΔ συνέπεια στη φιλοευρωπαϊκή του πολιτική, ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη προς την ελληνική κεντροδεξιά.
Μεγάλο ρόλο στην κατεύθυνση αυτής της «κινούμενης άμμου» παίζει και η ατζέντα που κάθε φορά απασχολεί τους Ευρωπαίους κεντροδεξιούς. Με βάση αυτήν, παράγοντες που μας στήριζαν τώρα είναι απέναντι, και το αντίστροφο. Κλασικό παράδειγμα είναι ο Αυστριακός ευρωβουλευτής και πρώην αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Οτμαρ Κάρας, ένας πολιτικός με ευρύτερη επιρροή, ο οποίος μαζί με τον Λουξεμβούργιο Φρανκ Ενζέλ είχε «βάλει πλάτη» επανειλημμένως υπέρ των ελληνικών επιδιώξεων, ζητώντας κι επιμένοντας να λάβει η χώρα μας περίοδο χάριτος ως προς τις οικονομικές της υποχρεώσεις. Παρότι τελικά οι προτάσεις του δεν έγιναν πλειοψηφικές, ο Κάρας και ο Ενζέλ κατεγράφησαν ως δύο από τους ισχυρότερους υποστηρικτές των ελληνικών θέσεων.
Σήμερα, όμως, που η ατζέντα φέρνει στην κορυφή της επικαιρότητας το προσφυγικό πρόβλημα, ο Κάρας δεν μπορεί να διαφοροποιηθεί από τις προτάσεις της χώρας του, που ζητούσε έως το τέλος κλείσιμο των βορείων συνόρων της χώρας μας. Η ατζέντα πολλές φορές αλλάζει τις συμμαχίες στην Ευρώπη.
Αυτά, σε αντίθεση με τη σταθερή και άκαμπτη στάση άλλων παραγόντων, όπως ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΕΛΚ, Μάνφρεντ Βέμπερ, που ζητεί από όλους ?άρα κι από την Ελλάδα- πιστή τήρηση όσων έχουν συμφωνηθεί.
Οι «φίλοι» στο ΕΛΚ
Ωστόσο, κάποιες συμμαχίες παραμένουν σταθερές. Η Νέα Δημοκρατία και ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχουν ήδη καταγράψει τους σταθερούς μας συμμάχους στο εσωτερικό του ΕΛΚ: Αναγνωρίζουν ότι χωρίς τον ισχυρό λόγο της Γερμανίας η χώρα μας θα είχε πολύ περισσότερα προβλήματα από αυτά που ήδη έχει. Δεν είναι τυχαίο ότι η καγκελάριος Μέρκελ συμφώνησε με την ελληνική θέση -κατά του κλεισίματος των βορείων συνόρων- και στη διάρκεια της Συνόδου του ΕΛΚ, όταν υπήρξε αντιπαράθεση του κ. Μητσοτάκη με τον αντικαγκελάριο της Αυστρίας, Ράινχολτ Μιτερλένερ. Επίσης, η γαλλική Δεξιά αποτελεί διαχρονικό μας σύμμαχο και υποστηρικτή, όπως και η βελγική Κεντροδεξιά, το Λαϊκό Κόμμα της Ισπανίας και, φυσικά, ο ΔΗΣΥ της Κύπρου. Δυστυχώς, οι σταθερές μας συμμαχίες στο ΕΛΚ τελειώνουν εκεί.
Πέραν αυτών, μόνο η προσωπικότητα του εκάστοτε προέδρου της ΝΔ μπορεί να διευρύνει λίγο ή πολύ το μπλοκ των δυνάμεων που στηρίζουν τις θέσεις μας. Κι αυτό, όπως τονίστηκε, σε σχέση με την ατζέντα των συζητήσεων. Μέσα στο ΕΛΚ, λίγοι παράγοντες απολαύουν ευρείας αναγνώρισης: η Ανγκελα Μέρκελ είναι ένας από αυτούς, όπως επίσης και ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί. Ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, επίσης, κυρίως λόγω του θεσμικού του ρόλου.
Με φόντο το Προσφυγικό
Σε όλο αυτό το πλέγμα εναλλασσόμενων συμμαχιών κι αντιπαραθέσεων, προστίθενται, ειδικά στο Προσφυγικό που μονοπώλησε τη Σύνοδο του ΕΛΚ και τη Σύνοδο Κορυφής, οι ελλιπείς πληροφορίες σχετικά με τα πραγματικά περιστατικά, με αποτέλεσμα η εικόνα να είναι θολή και τα συμπεράσματα ατεκμηρίωτα και αλληλοσυγκρουόμενα, όπως φαίνεται από την κάλυψη της επίσκεψης Μητσοτάκη στον βελγικό Τύπο, με αιχμή την προσφυγική κρίση στην Ευρώπη.
Η «De Standaard» έκανε λόγο για «μείωση των μεταναστευτικών ροών», ενώ η εκτίμηση της «De Morgen» ήταν ότι «πάλι αυξάνεται ο αριθμός των προσφύγων στο Αιγαίο». Επίσης, η «De Standaard» έβλεπε γερμανογαλλική σύγκλιση στο Προσφυγικό και τη Γαλλία να εντάσσεται στη «συμμαχία των προθύμων χωρών» οι οποίες, υπό προϋποθέσεις, δηλώνουν διατεθειμένες να δεχτούν στο έδαφός τους Σύρους πρόσφυγες απευθείας από την Τουρκία.
Την ίδια ώρα, η «De Tijd» διατύπωνε την ανησυχία της ότι οι εθνικές στρατηγικές έχουν πλέον το «πάνω χέρι» και απειλούν την Ευρώπη με διάλυση. Δοθέντων όλων αυτών, ακόμη και επικοινωνιακά είναι δύσκολο να αποτιμήσει κανείς το εκτόπισμα των επαφών που έγιναν με φόντο το ζήτημα της προσφυγικής κρίσης.
Συμπερασματικά, οι πολυεπίπεδες σχέσεις ακόμα και στο εσωτερικό του ΕΛΚ, μεταξύ ομοϊδεατών, αφήνουν πολλά περιθώρια στον νέο πρόεδρο της ΝΔ να συνάψει ευρείες και σταθερές συμμαχίες. Ο πολιτικός χρόνος φαίνεται ότι τον ευνοεί, καθώς οι συμμαχίες αυτές αναμένεται να δοκιμαστούν, να εδραιωθούν και να ενδυναμωθούν όσο ακόμα η ΝΔ είναι στην αντιπολίτευση.
Αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης περάσει κι αυτό το τεστ με επιτυχία, τότε θα έχει ένα ισχυρό και σταθερό σύμμαχο: τους Ευρωπαίους εταίρους μας ή, τουλάχιστον, πολλούς από τους ανθρώπους-κλειδιά στο εσωτερικό της ευρωπαϊκής Κεντροδεξιάς που παίζουν αποφασιστικό ρόλο στις αποφάσεις και στη γενικότερη πορεία της Ενωμένης Ευρώπης.
Ζήτημα αξιοπιστίας
Ευρωπαϊκοί κύκλοι αναφέρθηκαν στην τελευταία περίοδο της διακυβέρνησης Σαμαρά - Βενιζέλου, όταν η αξιοπιστία της Αθήνας κλονίστηκε, με αποτέλεσμα οι Βρυξέλλες (δηλαδή οι ισχυροί παράγοντες της ΕΕ) να αποσύρουν με τη σειρά τους τη δική τους εμπιστοσύνη.
Εθνος
δεν βρέθηκαν σχόλια επισκεπτών...